Neft ucuzlaşır – qiymətin artacağı ümidləri əsassızdır…

Ekspertlər bildirirlər ki, neftin ucuzlaşması bir sıra beynəlxalq faktorlarla bağlıdır. Yaxın müddət üçün isə neftin bahalaşması o qədər də gözlənilən deyil. Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şabanın sözlərinə görə, hazırkı qiymət azalması İranla bağlı məsələ ilə əlaqədardır: “Yəni birjalar ona özlərini körükləyiblər ki, bu gün İranla bağlı müsbət qərar veriləcək və buna görə də İran faktoru hal-hazırda bazarlara bir nömrəli təsir edən amildir. Ona görə də tələb-təklif yox, informativ bir təsirdir. Çünki İranın bunkerlərdə saxlanılan neftinin tez bir zamanda bazara çıxarılması kimi amil var ortada. Bunun nəticəsində daha çox əllərində olan nefti satmaq istəyirlər ki, mümkün gələcək işlərdə özlərini qorusunlar. Yəni bu tendensiya ilə bağlıdır. Əgər bu gün İranla bağlı danışıqlar yenə uzadılsa, yenidən qiymətlərin artmasını gözləyə bilərik. Qiymətlər 2-3 dollar ətrafında arta bilər. Buna deyirlər texniki azalma və texniki artma amili”. 

Ekspertin sözlərinə görə, birinci yarım ildə neftin qiyməti ürəkaçan olmayıb: “Faktiki olaraq birinci dekadanı geridə qoymuşuq. Bu dekada çox təlatümlü başladı. Çünki burada neftin başının üstünü kəsdirən bir neçə mənfi, neqativ amillər var. İran strateji bir amildir. Uzun müddət bazara öz neftini çıxara bilməyən ölkənin tədricən böyük bir həcmləri, özü də nəinki bu il, gələn il də hasilatı artırmaq kimi imkanları var. Digər amillər Çinin iqtisadi proqnozlarının birdən-birə proqnozlardan kəskin aşağı düşməsidir. Dünyanın 20 ilə yaxın bir müddətdə çox stabil iqtisadi artım göstərən ölkəsində baş verənlər təsirsiz olmayıb. Həmçinin, bu günlərdə Çin fond birjasının kəskin neqativ göstəricilərə üz tutması, Çin valyutasının öz dəyərini itirməsi də bir amildir. Başqa bir səbəb isə dünyanın ən böyük istehlak bazarı olan Avropanın birdən-birə kiçik bir ölkə olan Yunanıstan kimi həllini tapmayan məsələ ilə üzləşməsidir. Bu, Avropa iqtisadiyyatını pat vəziyyətinə salıb. Heç bilmirlər ki, bu məsələni necə həll etsinlər. Hansı ki, bu da onların iqtisadi göstəricilərinin pozulmasına gətirib çıxarır. Nəticədə neft ziqzaqvari qiymətlərin stabilliyini pozur. Neftin özünü necə aparacağını demək çox çətindir. Bu vəziyyət, neftin qiymətinin formalaşması çox mürəkkəb bir amildir. Adicə bir kataklizmlərindən tutmuş istənilən informativ məlumatlaracan neftin qiymətini dəyişə bilər”.

Qeyd edək ki, ekspertlərin fikrincə, qarşıdan daha böhranlı bir vəziyyət gəlir. Bildirilir ki, bu mürəkkəb iqtisadi şərait müsbət heç nə vəd etmir. Yəni neftin qiymətinin artması ilə bağlı ümidlər əsassızdır. Əksər ekspertlər neftin qarşıdakı aylarda da ucuzlaşacağını proqnozlaşdırırlar. Azərbaycanın neft gəlirlərinin isə 50 faizdən çox azalacağı bildirilir.(musavat.com)