Samir Əsədli: “KTMT adı cəlbedici olsa da, ciddi hərbi təşkilat kimi qəbul olunmur”

  KTMT Azərbaycan-Ermənistan sərhədindəki vəziyyəti təhlil etmək üçün işçi qrup yaratmağı təklif edib. Bu təklif KTMT-nin Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının növbədənkənar iclasında səsləndirilib. Belarus Təhlükəsizlik Şurasının dövlət katibi Aleksandr Volfoviç ölkəsinin Ermənistanla Azərbaycan arasında məsələlərin alternativsiz, yalnız siyasi və diplomatik üsullarla sülh yolu ilə həllindən çıxış etdiyini diqqətə çatdırıb: “Mövcud vəziyyət hərtərəfli araşdırma tələb edir”. 

  İclasda operativ şəkildə atılması mümkün görünən addımlar təklif olunub. Onların arasında KTMT-nin baş katibi Stanislav Zasın dövlət başçılarına ətraflı məruzə hazırlamaq üçün münaqişə zonasına getməsi, vəziyyəti təhlil etmək üçün Katibliyin və KTMT Birgə Qərargahının əməkdaşlarından ibarət işçi qrupun yaradılması da var.

“Ona görə ki, alyans dedikdə ən azından bir neçə güclü dövlətin bərabərhüquqlu şəkildə bir yerdə birləşməsi nəzərdə tutulur. Amma bu anlayış ümumilikdə KTMT-yə şamil edilmir. Əslində üzvlər üçün qurumu önəmli edən məqam alyansın nizamnaməsinin 4-cü maddəsi, yəni üzvlərdən birinə hücum zamanı digər üzvlərin hamısının onun müdafiəsini təmin etməsidir. Lakin Krımın anneksiyası bu maddənin effektivliyi ilə bağlı müəyyən sualların yaranmasına gətirib çıxardı. 2014-cü ildə Krımın ilhaqından sonra yarımadanı KTMT üzvlərinin Rusiyanın ərazisi kimi tanımaması əslində tərəflərin şərti olaraq müttəfiq olduğu faktını bir daha təsdiqlədi. İkinci Qarabağ savaşı və ondan sonrakı dövrə nəzər yetirsək, keçmiş SSRİ ərazisində həm də yeni situasiyanın formalaşdığını görmüş olarıq. Hazırkı situasiyada Azərbaycan başqa bir ölkənin sərhədinə müdaxilə etməyib. Buna görə də başqa ölkələrin və ya təşkilatların hadisəyə birbaşa müdaxiləsi yolverilməzdir və heç bir əsası yoxdur. Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı Azərbaycan və Ermənistan arasında baş verən hadisələrə qarışarsa, bu zaman Şuşa Bəyannaməsinə əsasən, Türkiyə də vəziyyətə müdaxilə edə bilər. Bu isə Rusiya üçün arzuedilən deyil”.